Projektowanie oświetlenia
1. Analiza projektu
Analiza projektu jest podstawą dla każdej koncepcji projektu oświetleniowego; Oświetlenie powinno spełniać określone warunki oraz posiadać szczególne cechy. Ilościowa koncepcja projektu może w znacznym stopniu podążać poza standardami określonymi dla danego zadania. Standardy dyktują poziom natężenia oświetlenia, stopień ochrony przed olśnieniem, jasność koloru i oddanie barwy. Jeżeli chodzi o planowanie jakościowe, koniecznym jest uzyskanie jak największej ilości informacji o środowisku, który ma być oświetlone, w jaki sposób jest ono wykorzystywane, kto będzie z niego korzystał oraz o stylu architektury. Zasadniczym aspektem analizy projektu jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób są wykorzystywane przestrzenie, które mają zostać oświetlone? Ważnym jest ustalenie, jakie działanie lub działania mają miejsce w danym środowisku, jaka jest ich częstotliwość i jak bardzo są ważne. Ta wszechstronna analiza zadania prowadzi do szeregu indywidualnych zadań wzrokowych, których cechy również muszą zostać zanalizowane. Do dwóch kryteriów odnoszących się do zadania wzrokowego zaliczamy wielkość i kontrast detali, które mają zostać zarejestrowane i przetworzone; następnie należy odpowiedzieć na pytanie, czy kolor i struktura powierzchni zadania wzrokowego są istotne, czy ruch i rozmieszczenie przestrzenne muszą być rozpoznawane lub, czy odbity blask może być problemem. Stanowisko zadania wzrokowego w zakresie przestrzeni i głównego kierunku widzenia również mogą stać się głównymi zagadnieniami.
2. Koncepcja oświetlenia
Koncepcje oświetleniowe wymieniają właściwości, które oświetlenie powinno posiadać. Nie dają one dokładnych informacji na temat wyboru lamp lub opraw oświetleniowych, czy też ich aranżacji. Analiza projektu dostarcza wskazówek odnośnie jakości oświetlenia, które zawierają informacje na temat indywidualnych form oświetleniowych. Odnoszą się one do jakości i różnych jakościowych cech światła, a także oznaczają stopień zróżnicowania przestrzennego i czasowego. Praktyczna koncepcja projektowa wymaga konsultacji z innymi zaangażowanymi podmiotami handlowymi. Musi być ona zgodna ze specyfikacją i odpowiednimi standardami oraz musi brać pod uwagę zarówno koszty inwestycyjne, jak i eksploatacyjne. Wyzwaniem jakościowego projektu oświetlenia jest opracowanie koncepcji projektowej, która łączy w sobie techniczne i estetyczne wymagania kompleksowych wytycznych. Koncepcja, która zapewnia wymaganą wydajność bazując na proporcjonalnym poziomie wiedzy technicznej i najwyższym poziomie jasności artystycznej wyprodukuje najbardziej przekonujące rozwiązanie.
3. Projekt oświetlenia
W fazie projektowania, podejmowane są decyzje odnoszące się do lamp i opraw oświetleniowych, które mają być wykorzystane, aranżacji i montażu opraw oświetleniowych i wszystkich wymaganych urządzeń sterujących i kontrolnych. Faza ta pozwala również na wiarygodną kalkulację natężenia oświetlenia i kosztów. Żaden ścisły proces nie może zostać określony, nawet ten opisujący ogólny przebieg etapów projektowania. Decyzje dotycząca rodzaju lampy może zostać podjęta już na początku sporządzania projektu lub też można ją pozostawić na etap zaawansowanego planowania; aranżacja oświetlenia może być określona przez wybór odpowiedniej oprawy lub też może być ona jednym z kryteriów wyboru oprawy oświetleniowej. Projekt oświetleniowy powinien być traktowany, jako cykliczny proces, w którym opracowane rozwiązania są stale porównywane w określonymi wymaganiami.
4. Instalacja oświetlenia
Szeroka gama rodzajów opraw oświetleniowych – np. światła punktowe i struktury oświetleniowe – projektowana jest wyłącznie z myślą o montażu, jako dodatkowe elementy. Oprawy te mogą być montowane na śladach lub strukturach oświetleniowych, podwieszane pod sufitem (oprawy wiszące lub na powierzchni ściany lub sufitu. Oferta dostępnych opraw downlight i kasetonowych jest bardzo duża, a ich projekty różnią się w znacznym stopniu, co oznacza, że konieczne jest stosowanie wielu trybów instalacji. W przypadku montażu na ścianie lub w podłodze, oprawy mogą zostać zainstalowane na powierzchni lub wbudowane w strukturę budynku. Montaż na suficie dopuszcza wiele możliwości: wbudowanie w strukturę powierzchni, montaż na powierzchni lub montaż konstrukcji wiszącej. Instrukcje instalacji dla opraw szczegółowo omawiają proces instalacji i konserwacji tych urządzeń.
6. Konserwacja oświetlenia
Konserwacja instalacji oświetleniowej ogólnie obejmuje wymianę lamp i czyszczenie opraw oświetleniowych oraz możliwe ponowne ustawienie tych przedmiotów lub wyregulowanie reflektorów punktowych i ruchomych opraw. Głównym celem konserwacji jest utrzymanie przedmiotów w należytym stanie, tj. ograniczenie nieuniknionej redukcji strumienia świetlnego instalacji oświetleniowej. Przyczynami zmniejszenia strumienia świetlnego mogą być wadliwe lampy i stopniowa utrata tego strumienia przez lampy lub spadek strumienia świetlnego wywołany zabrudzeniem reflektorów lub ich części składowych. W celu uniknięcia zmniejszenia strumienia świetlnego, wszystkie lampy powinny być wymieniane, a oprawy oświetleniowe czyszczone w regularnych odstępach czasu. Aspekty jakościowe również mogą być decydujące dla konserwacji. Kiedy lampa znajdująca się w geometrycznej aranżacji opraw oświetleniowych ulega uszkodzeniu, to może mieć to szkodliwy wpływ na ogólne oświetlenie w danej przestrzeni. Zadaniem projektanta oświetlenia jest sporządzenie takiego planu konserwacji, który spełnia wymagania dla konkretnej sytuacji i obejmuje niezbędną literaturę informacyjną.